دیوان پروین اعتصامی، مجموعه‌ای از مثنویات، تمثیلات و مقطعات بزرگترین شاعر زن ایرانی در طول تاریخ ادبیات پارسی است.
اشعار پروین، شیوا، ساده و دلنشین است. مضمون‌های متنوع پروین مانند باغ پرگیاهی است که به راستی روح را نوازش می‌دهد. اخلاق و همه تعابیر و مفاهیم زیبا و عادلانه آن چون ستاره‌ای تابناک بر دیوان پروین می‌درخشد چنان که استاد بهار در مورد اشعار وی می‌فرمایند: پروین در قصاید خود پس از بیانات حکیمانه و عارفانه، روح انسان را به سوی سعی و عمل امید، حیات، اغتنام وقت، کسب کمال، همت، اقدام نیک بختی و فضیلت سوق می‌دهد.
او در قصایدش پیرو سبک متقدمین به ویژه ناصر خسرو است و اشعارش بیشتر شامل مضامین اخلاقی و عرفانی است. پروین موضوعات حکمتی و اخلاقی را با چنان زبان ساده و شیوایی بیان م یدارد که خواننده را از هر طبقه تحت تاثیر قرار می‌دهد. او در قدرت کلام و چیره دستی بر صنایع و آداب سخنوری هم پایه‌ی گویندگان نامدار قرار داشته و در این میان به مناظره توجه خاص دارد و این شیوه را که شیوه‌ی شاعران شمال و غرب ایران بود احیاء می‌نماید. پروین تحت تأثیر سعدی و حافظ بوده و اشعارش ترکیبی است از دو سبک خراسانی و سبک عراقی.
گفت ماهی‌خوار با ماهى ز دور
که: چه می‌خواهى ازین دریاى شور
خردى و ضعف تو از رنج شناست
این نه راه زندگى، راه فناست
اندرین آب گل‌آلود، اى عجب
تا بکی سرگشته باشى روز و شب
وقت آن آمد که تدبیرى کنى
در سراى عمر تعمیرى کنى
ما بساط از فتنه ایمن کرده‌ایم
صد هزاران شمع، روشن کرده‌ایم
هی چگه ما را غم صیاد نیست
انده طوفان و سیل و باد نیست
گر بیائى در جوار ما دمى
بینى از اندیشه خالى عالمى
