کتاب “ایلیاد” به همراه «اودیسه» از آثار حماسی و فاخر یونان می باشد که از بسیاری لحاظ هم‌سان با شاهنامه‌ی فردوسی بوده و تاریخ باستان و اساطیر و خدایان و… یونان باستان را در قالب شعر بیان نموده است. البته این دو منظومه، نه به مانند شاهنامه که کمتر از 1000 سال قبل سروده شده، مربوط به 3000 سال پیش بوده و شاید بیش از هر اثر ادبی دیگر در سراسر جهان شهرت و اعتبار دارد.
محاصره و تسخیر شهر تروا در ترکیه‌ی امروزی، حدود ۱۲۰۰سال قبل از میلاد مسیح، اتفاق افتاد و «هومر»، داستان‌سرا و شاعر نابینای یونانی، ۴۰۰ سال بعد، یعنی در نیمه‌ی دوم قرن هشتم پیش از میلاد، آن جنگ تاریخی میان یونانی‌ها و تروایی‌ها را به صورت دو منظومه‌ی حماسی بلند، یعنی «ایلیاد» و «اودیسه»، آفرینش کرد. این دو منظومه، حاوی ۲۸۰۰۰ شعر “هگزامتری” هستند و از ارزش آن همین بس که ادیبان، ادبیات یونان باستان را تنها با آثار حماسی «هومر» می توانند بررسی نمایند. او گرچه در شهر اِزمیر (سمیرنا)، واقع در غرب ترکیه‌ی امروزی دیده به جهان گشود، از آغازگران شعر و ادبیات اروپا شناخته شده که البته طبق اسناد موجود، وی بیشتر عمر خود را در جزیره چیوس گذراند و در آخر نیز جزیره‌ی لوس میعادگاهش با مرگ گشت.
و اما «ایلیاد» که مانند «اودیسه» با 24 سرود، نظم یافته، به دوران شگفتی «می‌سن» و برتری آن دوران مربوط می‌شود و موضوع آن لشکرکشی «آگاممنون» پادشاه مقتدر «می سن»، جهت بازپس‌گیری همسرش از شاهزاده‌ی «تروا» به آن مکان می باشد. در «ایلیاد» قهرمانان نامی یونان، چون آشیل، آیاس، هکتور، اودیسیوس و بسیاری از ایزدان کوه المپ به همراه عادات و ضعف‌های اخلاقی‌شان توصیف گشته است.
این اثر فاخر، با برگردانِ مترجم فهیم و ارجمند ایران، «استاد سعید نفیسی»، در ادبیات پارسی ارزشی دوچندان یافته و در آن می توان از قلم این استاد فرهیخته که با الهام از شاهنامه، زبان حماسی را برای نثر آن انتخاب نموده، یکی از بهترین آثار ترجمه‌ی ایران را مشاهده نمود. ایشان به جز ترجمه‌ی دقیق و حفظ امانت متن اصلی، با مقدمه‌ای مفصل و کامل، قبل از شروع خواندن کتاب، خواننده را با کلیاتی از اصطلاحات و شخصیت‌های اساطیر یونانی آشنا کرده و خواندن آن را بس سلیس‌تر و شیواتر نموده است.
درباره هومر
هومِر (در یونانی: Ὅμηρος هُمرُس) یا هُمِر شاعر و داستانسرای یونانی است. تصور می‌شود که در قرن هشتم یا هفتم پیش از میلاد در یونان زندگی می‌کرده‌است (بعضی این تاریخ را ۲۰۰۰ سال ذکر کرده‌اند). این تنها چیزی است که دربارهٔ هومر می‌دانیم. تنها آثار به جا مانده از وی، دو گلچین شعر به نام‌های ایلیاد و ادیسه است. همهٔ آنچه که ما دربارهٔ تاریخ و افسانه‌های یونان باستان می‌دانیم از موضوع‌های همین شعرها گرفته شده‌است.
